Đánh giá hiện trạng phát thải khí nhà kính từ chất thải rắn tại nhà máy xử lý chất thải rắn Đà Lạt

Abstract

Chất thải rắn sinh hoạt thải bỏ tại bãi rác Cam ly, Thành phố Đà Lạt có xu hướng ngày càng gia tăng. Năm 2017, lượng chất thải rắn thải bỏ (dự kiến 66182 tấn/ năm) tăng gấp gần 2 lần so với năm 2008. Dự báo lượng chất thải rắn sẽ còn gia tăng nhanh chóng trong tương lai, năm 2030 lên khoảng trên 98000 tấn/năm. Kết quả nghiên cứu cũng cho thấy, chất thải rắn sinh hoạt thải bỏ tại bãi rác Cam Ly có thành phần phong phú. Thực phẩm thừa là nhóm chất thải chiếm tỷ lệ cao nhất trong toàn bộ dòng thải (63.73%), tiếp đến là Plastic, các thành phân vô cơ như kim loại, thủy tinh… chỉ chiếm tỷ lệ nhỏ. Thực phẩm thừa là một trong những thành phần có khả năng phân hủy sinh học tốt, có thể tận dụng để sản xuất phân compost. Nghiên cứu đã ước tính được lượng khí nhà kính phát thải từ chất thải rắn sinh hoạt thải bỏ tại bãi rác Cam Ly trong giai đoạn 2008 – 2017 và dự báo lượng khí nhà kính phát thải từ CTRSH đến năm 2030 thông qua các kịch bản phát thải. Tổng lượng khí nhà kính phát thải tại bãi rác này vào thời điểm năm 2017, bao gồm khí nhà kính phát sinh từ chất thải rắn thải bỏ từ năm 2008 đến thời điểm thải bỏ hiện tại ở năm 2017, ước tính khoảng khoảng 19403 tấn CO2 (riêng từ tổng chất thải rắn thải bỏ năm 2017 là 30267 tấn CO2, gấp gần 2 lần so với năm 2008). Dựa trên đặc điểm của chất thải rắn thải bỏ tại bãi rác Cam Ly, nghiên cứu đã đề xuất 3 kịch bản phát thải tương ứng với 3 hình thức quản lý chất thải rắn sinh hoạt. Kịch bản S1: CTRSH tiếp tục được đưa về bãi rác Cam Ly thải bỏ; (S2) CTRSH được thu gom và xử lý tại nhà máy xử lý chất thải rắn Xuân Trường với hệ thống lò đốt hoạt động 100% công suất; thu hồi, tái chế 65% (thu hồi 75% và làm compost 25%) trong giai đoạn 2018 – 2020, và thu hồi, tái chế 85% (thu hồi 75% và làm compost 25%) trong giai đoạn 2020 - 2030; phần còn lại xử lý bằng phương pháp chôn lấp; (S3) CTRSH được xử lý tại nhà máy xử lý chất thải rắn Xuân Trường bằng phương pháp đốt, thu hồi tái chế 100% và phần còn lại được xử lý bằng phương pháp chôn lấp. Kết quả cho thấy với kịch bản S3, hệ số phát thải khí nhà kính là khoảng 0.0957 kg CO2/kg chất thải rắn, con số này là thấp hơn khoảng 1.9 lần so với kịch bản S2 ở giai đoạn 2018 – 2020; 1.16 lần so với giai đoạn 2020 – 2030 và khoảng 4.9 lần so với kịch bản S1. Bên cạnh tiêu chí về phát thải khí nhà kính, khi kết hợp thêm nhiều tiêu chí khác liên quan đến kinh tế, kỹ thuật, xã hội và môi trường, kịch bản S3 vẫn cho thấy có tiềm năng áp dụng cho công tác xử lý chất thải rắn sinh hoạt thải bỏ tại bãi rác Cam Ly, thành phố Đà Lạt. Tuy nhiên trong trường hợp việc mở rộng hoạt động thu hồi, tái chế gặp khó khăn thì kịch bản S2 vẫn cho hiệu quả và có thể lựa chọn kịch bản này để áp dụng cho công tác quản lý CTRSH tại Đà Lạt.